اهداف توسعه پایدار | چه شاخصهایی برای توسعه تعریف شدهاند؟
توسعه پایدار به عنوان یک هدف برای جوامع بشری از اهمیت بسیاری برخوردار است. این هدف برای اولین بار در دهه 1980 توسط کمیته جهانی به توسعه و محیط زیست (WCED) مطرح شد و توسط گزارش برنامه نیازسنجی بشری (Brundtland Report) که به نام “Our Common Future” معروف است، به طور رسمی تعریف شد.
توسعه پایدار به معنی توسعهای است که نیازهای نسل حاضر را برآورده کند بدون آنکه امکان برآورده شدن نیازهای نسلهای آینده را به خطر بیندازد. در واقع، توسعه پایدار تلاش میکند تا تعادلی میان توسعه اقتصادی، حفظ محیط زیست و تساوی اجتماعی برقرار کند. این مفهوم توسط سه بُعد اصلی توسعه پایدار، یعنی اقتصادی، محیط زیستی و اجتماعی، تشریح میشود.
اقتصادی: توسعه پایدار اقتصادی به معنی ایجاد رشد اقتصادی پایدار است، که در آن منابع طبیعی به طور دائمی بهرهبرداری میشوند و درآمدها و ثروت به طور عادلانه توزیع میشوند. این هدف برنامهریزی و مدیریت منابع اقتصادی را در نظر دارد تا تضمین شود که تولید و مصرف اقتصادی به صورت پایدار و منطقی انجام شود.
محیط زیستی: توسعه پایدار محیط زیستی تلاش میکند تا به حفظ منابع طبیعی و حفظ تنوع زیستی بپردازد. این هدف به طراحی و اجرای سیاستها و برنامههایی که به حفظ منابع طبیعی، کاهش آلودگی و تشویق به استفاده از منابع تجدیدپذیر میپردازد.
اجتماعی: توسعه پایدار اجتماعی به معنی ایجاد فرصتهای برابر برای تمامی اعضای جامعه است. این هدف توسعه آموزش، بهداشت، کاهش فقر و تساوی جنسیتی را در نظر دارد.
برای اندازهگیری پیشرفت در راستای توسعه پایدار، شاخصهای مختلفی تعریف شدهاند که میتوانند به عنوان معیارهای اندازهگیری استفاده شوند. برخی از این شاخصها عبارتند از:
– تولید ناخالص داخلی (GDP): این شاخص میزان رشد اقتصادی را نشان میدهد.
– پیشرفت تکنولوژی: این شاخص نشان میدهد که آیا جامعه به بهرهوری منابع و استفاده از فناوریهای پیشرفته توجه میکند یا خیر.
– شاخص تنوع زیستی: این شاخص نشان میدهد که آیا تنوع زیستی در جامعه حفظ میشود یا خیر.
– شاخص برابری درآمد: این شاخص نشان میدهد که آیا درآمدها به طور عادلانه توزیع میشوند یا خیر.
در نهایت، توسعه پایدار به عنوان یک هدف برای جوامع بشری بسیار اهمیت دارد. این هدف تلاش میکند تا تعادلی بین توسعه اقتصادی، حفظ محیط زیست و تساوی اجتماعی برقرار کند. با استفاده از شاخصهای مختلف، میتوان پیشرفت در راستای این هدف را اندازهگیری کرد و اقدامات مورد نیاز را برای دستیابی به توسعه پایدار انجام داد.